Author: गायत्री देवरुखकर

मराठी रंगभूमीवर सद्ध्या गाजत असलेल्या ‘द दमयंती दामले’ या सुपरहिट नाटकाचा २५वा प्रयोग १७ मे रोजी रंगभूमीवर सादर होणार आहे. विशाखा सुभेदार यांचं विनोदाचं अचूक टायमिंग, संतोष पवार यांचं लेखन-दिग्दर्शन आणि त्याला सर्व सहकलाकार व तंत्रज्ञांची योग्य साथ, अशा भन्नाट रसायनातलं हे धमाल विनोदी नाटक बघून प्रेक्षक दोन अडीच तास नाटकाचाच एक भाग होऊन जातात. ‘द दमयंती दामले’ ही कथा आहे दमयंती दामले या ठाम, स्पष्टवक्त्या आणि हट्टी स्त्रीची! तिचे दोन मुलगे — सुधांशू आणि अंशुमन, आणि त्यांच्या बायका मृण्मयी व तन्मयी, हे आपापले स्वतंत्र संसार थाटण्याच्या तयारीत असतात. पण दमयंतीला मात्र सर्वांना एकाच छताखाली ठेवायचं असतं! घरगुती गोंधळ, हसवा-हसवी,…

एखादी कलाकृती अत्यंत यशस्वी ठरली की, तिच्या पुढील निर्मितीविषयी अपेक्षा गगनाला भिडतात. अनेक वेळा निर्माते त्या यशाच्या दबावाखाली राहून, पुढच्या सादरीकरणात गिमिक्स, अतिशयोक्ती, वा नुसते भव्य दृश्यात्मक प्रभाव यांचा वापर करताना दिसतात. अशा वेळी मूळ कथानकाचा आत्मा हरवण्याची शक्यता निर्माण होते आणि प्रेक्षकांचा अपेक्षाभंग होतो. मात्र, रूपक निर्मित ‘ज्याचा त्याचा विठ्ठल’ या कलाकृतीने हा दृष्टीकोन मोडीत काढला आहे. त्यांनी यशाच्या मोहात न पडता, पुन्हा एकदा, सखोल आशय व विचारमंथनाच्या जोरावर एक उत्तम नाट्यनिर्मिती घडवली आहे. ‘ज्याचा त्याचा विठ्ठल’ एक वेगळा आणि गहिरा अनुभव देणारी कलाकृती ठरली आहे. ‘प्रिय भाई एक कविता हवी आहे!’ आणि ‘कवी जातो तेव्हा’ मध्ये साहित्याचा गंध…

जनरल एज्युकेशन इन्स्टिट्यूट आणि ‘आम्ही छबिलदासी’ यांच्या संयुक्त विद्यमाने माजी विद्यार्थी-विद्यार्थिनींचा स्नेहमेळावा शनिवार, ५ एप्रिल रोजी संध्याकाळी ५.३० वाजता दादरच्या छबिलदास मुलांची शाळा येथे आयोजित करण्यात आला आहे. या स्नेहमेळाव्यात दरवर्षी प्रदान केला जाणारा ‘गो. ना. अष्टीकर’ पुरस्कार यंदा ज्येष्ठ अभिनेते दिलीप प्रभावळकर यांना जाहीर करण्यात आला आहे. या सोहळ्यातच हा पुरस्कार त्यांना प्रदान केला जाणार आहे. यावेळी शाळेचे माजी विद्यार्थी राजन ताम्हाणे हे दिलीप प्रभावळकर यांची मुलाखत घेणार आहेत. या कार्यक्रमासाठी मोठ्या संख्येने माजी विद्यार्थ्यांनी उपस्थित राहावे, असे आवाहन ‘आम्ही छबिलदासी’ संघटनेचे अध्यक्ष किशोर रांगणेकर यांनी केले आहे. ‘गो. ना. अष्टीकर’ पुरस्कार ‘गो. ना. अष्टीकर’ पुरस्कार हा जनरल एज्युकेशन…

आजच्या धावपळीच्या जीवनशैलीत ‘संयुक्त कुटुंबपद्धती’ हळूहळू नामशेष होत चालली आहे. आई-वडील, मुलगा, सुनेने एकत्र राहणं तर दुर्मिळच होत आहे आणि जरी राहिले तरी एकमेकांसोबत समरसून आनंदाने जगणं हे आणखीनच कठीण होतंय. हाच विषय विनोदी आणि भावनिक स्वरूपात प्रेक्षकांसमोर मांडण्यासाठी प्रशांत दामले फॅन फाउंडेशन प्रस्तुत आणि गौरी थिएटर्स निर्मित ‘कुटुंब किर्रतन’ हे नवे नाटक प्रेक्षकांच्या भेटीला येत आहे. २१ मार्च रोजी यशवंत नाट्य मंदिरात या नाटकाचा शुभारंभाचा प्रयोग रंगणार आहे. परंपरा विरुद्ध आधुनिकता – घरातील संघर्ष! घरात एकत्र राहणाऱ्या पिढ्यांमध्ये जुनी परंपरा आणि नव्या आवडीनिवडी यांचा मेळ घालणं सोपं नसतं. अशाच एका पारंपरिक कुटुंबातील तरुणाचा विवाह होतो. आई – जी घरातील…

‘आई कुठे काय करते?’ या गाजलेल्या मालिकेने नुकताच प्रेक्षकांचा निरोप घेतला. मात्र, माधुराणी गोखले प्रभुलकर पुन्हा एका वेगळ्या रूपात आपल्या भेटीला येत आहे. रूपक निर्मित ‘ज्याचा त्याचा विठ्ठल’ या आगळ्या-वेगळ्या संगीत-चित्र-नाट्य अभिवाचनाच्या कार्यक्रमाद्वारे ती प्रेक्षकांना नव्या आध्यात्मिक प्रवासावर घेऊन जाणार आहे. पुण्यातील दमदार शुभारंभानंतर, आता मुंबईत पहिला प्रयोग! विठू नामाचा गजर सोडू नको रे… त्या नामातच माझे जीवन सामावले रे… पुण्यात आपल्या पहिल्या प्रयोगाने रसिकांची मने जिंकून आता हा नाट्यप्रयोग २२ मार्च रोजी रात्री ९ वाजता माटुंग्यातील यशवंत नाट्यमंदिरात सादर होणार आहे. मागे बसा किंवा पुढे… अनुभव अविस्मरणीय! या नाट्यानुभवाचं हे प्रमुख वैशिष्ट्य आहे, असं म्हणता येईल. संपूर्ण कार्यक्रमात संगीत…

अरविंद देशपांडे (३१ मे १९३२ – ३ जानेवारी १९८७) हे एक प्रख्यात भारतीय चित्रपट, नाट्य व दूरदर्शन अभिनेते आणि नाट्य दिग्दर्शक होते. १९७१ मध्ये त्यांनी त्यांच्या पत्नी सुलभा देशपांडे यांच्यासोबत आविष्कार नाट्यगटाची स्थापना केली. आविष्कारचा ५४ वा वर्धापनदिन आणि अरविंद देशपांडे यांच्या स्मृतीप्रित्यर्थ ‘आविष्कार’ नाट्यसंस्थेतर्फे यावर्षीचा ३८ वा नाट्यमहोत्सव ९ ते १३ फेब्रुवारीदरम्यान माटुंगा पश्चिम येथील यशवंत नाट्यमंदिरच्या मिनी थिएटरमध्ये, म्हणजेच ‘साळगांवकर प्रायोगिक रंगमंच’ येथे पार पडणार आहे. अलिकडे मराठी भाषेला दिल्या गेलेल्या ‘अभिजात’ भाषेच्या दर्जाच्या पार्श्वभूमीवर या वर्षी महोत्सवाचं सूत्र आहे ‘अभिजात मराठी’. मराठी भाषा आणि इतर ज्ञानशाखा या अनुषंगाने ५ दिवस मान्यवरांची व्याख्याने आणि नाट्यप्रयोग असा महोत्सवाचा कार्यक्रम…

नाटक ही एक लोकप्रिय आणि मानाची कला मानली जाते. महाराष्ट्रातील रसिक मायबाप प्रेक्षकांच्या आयुष्यात नाटकासाठी एक वेगळी जागा कोरली आहे. वाढत्या लोकप्रियतेसोबत ही कला व्यवसाय म्हणूनही नावारुपाला आला आहे. व्यावसायिक नाटकांमधून कितीतरी कलाकारांचा उदर्निरवाह होत आहे. एकीकडे मराठी नाटकं मोठी होत आहेत आणि दुसरीकडे नाट्यगृहे मात्र अजूनही खराब अवस्थेत आहेत. काल पुण्याच्या बालगंधर्व रंगमंदिरात भरलेल्या सर्वसाधारण सभेत अखिल भारतीय मराठी नाट्य परिषदेचे अध्यक्ष प्रशांत दामले यांनी आमदार शिरोळे यांच्या समोर परत या सर्व तक्रारींचा पाढा वाचून दाखवला. प्रशांत दामले हे त्यांच्या परखड स्वभावासाठी ओळखले जातात. त्यांनी स्पष्टपणे विचारलं की, ‘नाट्यगृह नूतनीकरण होत असताना आवश्यक गोष्टीकडे दुर्लक्ष कसं केलं जातं?’ एकाच…

सध्या नाट्यप्रेमींमध्ये स्पर्धात्मक मौसम बहरला आहे. स्पर्धा म्हणजे प्रत्येक रंगकर्मीचा जिव्हाळ्याचा विषय! त्यातही एकांकिका स्पर्धा म्हणजे वेगळीच धमाल! स्पर्धेआधीच्या तालमीचे दिवस एक वेगळीच ऊर्जा देऊन जातात. काही नावाजलेल्या स्पर्धांपैकी एक महत्त्वाची स्पर्धा म्हणजे ‘कल्पना एक आविष्कार अनेक’! ‘नाट्यदर्पण’ या संस्थेने सुरू केलेली ही स्पर्धा ‘अस्तित्व’ संस्थेने पुनर्जीवित केली. ‘अस्तित्व’ आणि ‘बेस्ट कला आणि क्रीडा मंडळ’ यांच्या संयुक्त विद्यमाने याही वर्षी ‘कल्पना एक आविष्कार अनेक’ या स्पर्धेचे आयोजन करण्यात आले आहे. Kalpana Ek Avishkar Anek 2024 – Ekankika Competition यंदाचे या स्पर्धेचे २१ वे वर्ष आहे. मान्यवरांनी सुचविलेल्या विषयावर आधारित एकांकिका लिहून ती सादर करणे, ही या स्पर्धेची सर्वसाधारण संकल्पना आहे.…

अभिनेता-अभिनेत्री यांना आपण त्यांच्या चांगल्या-वाईट कलाकृतीने ओळखतो. दिग्दर्शक या कलाकृतींना वळण देतात. तांत्रिक बाजू भक्कम करत त्या कलाकृतीच्या रुपात अधिकच भर पडत जाते. पण, एखादी कलाकृती घडण्याची प्रक्रिया सुरू होते ती लेखकापासून! लेखक जे लिहितो तेच आपल्या डोळ्यासमोर सादरीकरणाच्या स्वरुपात जिवंत उभं राहतं. याच लेखकाच्या अंगीभूत असलेल्या लेखन कलेच्या अस्मितेवर आणि पर्यायाने त्याच्या ‘कलाकार’ असण्यावरच सांस्कृतिक कार्य संचालनालकडून प्रश्नचिन्ह उभं करण्यात आलेलं आहे. एका लेखकाला म्हाडाच्या सोडतीमध्ये ‘कलाकार’ कोट्यातून घर लागलं. परंतु, पुढील प्रक्रिया पूर्ण करताना त्यांना एका विचित्र पेचात अडकविण्यात येत आहे. प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी सांस्कृतिक कार्य संचालनालयाकडे ‘कलाकार प्रमाणपत्र’ मागितले असता, ‘लेखक हे कलाकार नाहीत’, असे खळबळजनक उत्तर…

महाराष्ट्रातील कोल्हापुरातील केशवराव भोसले नाट्यगृहाला गुरुवारी रात्री साधारण ११ च्या सुमारास भीषण आग लागली आहे. आम्हाला मिळालेल्या माहितीनुसार सायंकाळी नाट्यगृहात एक कार्यक्रम पार पडला. त्यानंतर, संगीतसूर्य नटसम्राट केशवराव भोसले यांच्या १३४ व्या जयंती दिनानिमित्त (जो ९ ऑगस्ट रोजी साजरा होणार होता) आयोजित करण्यात आलेल्या कार्यक्रमाची पूर्वतयारी करुन रंगकर्मी नाट्यगृहातून बाहेर पडले होते. अपघात प्रसंगी नाट्यगृह रिक्त असल्यामुळे कोणतीही दुखापत झाल्याचे वृत्त नाही. परंतु कार्यक्रमासाठी आणलेल्या सामग्रीचे आणि एकंदर नाट्यगृहाचे अतोनात नुकसान झाल्याचे निदर्शनास येत आहे. Note: This is a developing story… Fire at Keshavrao Bhosale Natyagruha in Maharashtra’s Kolhapur View this post on Instagram A post shared by रंगभूमी.com (@myrangabhoomi)…

एक कुटुंब जे सुखाने राहत असतं. आई, वडील, मुलगा, मुलगी! अचानक कोरोनाची लाट पसरते आणि या घराचा आधारस्तंभ घेऊन जाते. या आणि अशा प्रकारच्या कितीतरी घटना आपण कोरोना काळात ऐकल्या. तो काळ सगळ्यांसाठीच अत्यंत कठीण गेला. या काळात कित्येकांनी आपल्या जवळच्या व्यक्तींना गमावलं. हसत खेळत जगणाऱ्या कित्येकांचे परिवार एकाकी झाले. काहींनी या काळात आपले आई बाबा गमावले. ज्या घरांमध्ये हसण्या-खिदळण्याचे आवाज घुमायचे त्याच घरातून आक्रोशाने रडण्याचे आवाज ऐकू येत होते. जे मागे जीवित राहिले त्यांनी स्वतःला कसं सावरलं असेल असा साधा विचार केला तरी मनाला चटका बसतो. पण त्यांनी स्वतःला सावरलं. ते लढले आणि पुढे गेले. नेमकी हीच गोष्ट आहे…

नीरज शिरवईकर लिखित व विजय केंकरे दिग्दर्शित ‘अ परफेक्ट मर्डर’ हे नाटक बऱ्याच कारणांसाठी लोकप्रिय आहे. गूढ रहस्यप्रधान कथानक, कलाकारांचा उत्तम अभिनय, त्याला साजेसं दिग्दर्शन आणि उल्लेखनीय तांत्रिक कामगिरी या सगळ्याच्या जोरावर ३ फेब्रुवारी, २०२४ रोजी या नाटकाचा ३५० वा प्रयोग पार पडला. ५ ऑगस्ट रोजी, गिरगावमधील रॉयल ऑपेरा हाऊसमध्ये सादर होणाऱ्या प्रयोगात प्रेक्षकांसाठी एक छान सरप्राईझ आहे. नाटकात पूर्वीच्या मुख्य नायिकेचं म्हणजेच लेखिका व अभिनेत्री डॉ. श्वेता पेंडसे हिचं पुन:पदार्पण होणार आहे. पण एका वेगळ्या भूमिकेत! ‘अ परफेक्ट मर्डर’ नाटकाच्या पहिल्या ७० प्रयोगांमध्ये डॉ. श्वेता पेंडसे मुख्य नायिकेच्या भूमिकेत दिसल्या होत्या. त्यानंतर, आजवर प्रिया मराठे ही व्यक्तिरेखा साकारताना दिसत…